Veel talen kennen regiogebonden dialecten. Het ene dialect staat verder van de officiële spreektaal af dan het andere. Met officiële spreektaal bedoel ik wat we in Nederland het ABN noemen; Algemeen Beschaafd Nederlands. Als tweetalige opvoeding ter sprake komt, hoor ik vaker dat er bewust voor de officiële spreektaal gekozen wordt en niet voor het dialect. Wat mij betreft ONZIN! Ik vertel je waarom.

Opvoeden met een dialect – Help, straks spreekt mijn kind de officiële spreektaal niet!
No worries. Kinderen die één taal spreken en met een dialect opgroeien, ondervinden toch ook geen problemen? Waarom zou dat bij tweetalige kinderen wel het geval zijn? Het is dus gewoon grote onzin. Ik schreef al eerder over de mythes van tweetaligheid in: Tweetaligheid – MessyMommy Mythbuster. En deze mythe? Die hoort ook zeker in dat rijtje thuis!

Zoals je misschien weet heb ik een Nederlandse moeder en een Oostenrijkse vader. Ik groeide op met de Nederlandse taal (geen dialect, gewoon ABN) en een Oostenrijks dialect. Het dialect, “Steirisch“, is de moedertaal van mijn vader. Hij is met dit dialect opgegroeid, maar spreekt ook gewoon de officiële spreektaal “Hoogduits“ (In Nederland praten we over ABN, Algemeen Beschaafd Nederlands). Best logisch, want een Brabander spreekt naast zijn dialect toch ook gewoon ABN? DARUM;).

Taal is gevoel, taal is identiteit, taal is een stukje van jou
Taal is heel belangrijk. Zeker als ouder wil je goed met je kinderen kunnen communiceren. Het uitdrukken van gevoelens speelt daarbij een hele belangrijke rol. Als jouw moedertaal een dialect is, spreek dit dan vooral. De gevoelswaarde van een dialect kun naar mijn mening op latere leeftijd niet zo makkelijk leren. Het wordt met de paplepel ingegoten. Die officiële spreektaal komt vanzelf, geloof mij! En natuurlijk kan het zijn dat je een accent hoort, maar dat is natuurlijk niet erg! In het Nederlands hoor je ook of je met een Brabander of een Groninger te maken hebt toch? Dus als jij of je partner een buitenlands dialect spreekt, twijfel niet. Volg je gevoel en kies wat bij je past. Alleen in de taal die het dichtst bij jou staat, kun jij je gevoel het beste op je kind overbrengen. Daarmee geef je een stukje van identiteit mee aan je kind, een stukje cultuur, een stukje van jou. Een tweede taal, een cadeau voor het leven!

Cadeau voor het leven – Gedichtje van mijn vader
Nu even sentimenteel… Mijn vader schreef ooit zelf een gedichtje in mijn poëziealbum in “ons dialect”. Met dit gedichtje en natuurlijk ook de vertaling wil ik mijn pleidooi voor het dialect afsluiten. Het omschrijft precies waar het mij om gaat: Dat stukje gevoel, dat niet in woorden uit te drukken is. Eerst in het Steirisch, vervolgens vrij vertaald naar het Nederlands.

De Steirische versie
I hob probiert Dia fia Dei Leben,
Wås anzigoatigs mit zugebn.
A Stück von mia dås Du jetzt håst,
Dås Kråft Dia gibt, Di nie verlåßt.
Mit dem ma laut oder a leise,
Sein Gfühl ausdruckt auf eigne weise.
Dås wås i maan is die Steirische Språch,
Wia Du sie kånnst, måcht Da kana nåch.
I bin stolz auf Di, bleib so liab wiast bist,
Der Dialekt sorgt dafür, dåß’ D mi nia vagißt.

Du bist mei Schatzl, dås kånnst ma glaubn,
Mei Liab zu Dia wird nia vastaubn.
Linda, und håst Du’s a mål wirklich schwer
Nimm dånn schnö dås Stammbuach hea –
Und lies wås i Da gschriebn håb heit,
I glaub, dåß Di dås sicher gfreit!
Der schönste Såtz auf dera Eadn,
Is Linda, Schatz, i håb Di gern!

Dei Papa

De letterlijke Nederlandse vertaling
Ik heb geprobeerd jou voor jouw leven,
Wat unieks mee te geven.
Een stuk van mij dat jij nu hebt,
Dat je kracht geeft en je nooit verlaat.
Waarmee je luid of zachtjes,
Je gevoel uit kunt drukken op jouw manier.
Wat ik bedoel is de Steirische taal,
Zoals jij die kan doet niemand je na.
Ik ben trots op jou, blijf zo lief als je bent,
Het dialect zorgt ervoor dat je mij nooit vergeet.
Jij bent mijn schatje, dat moet je me geloven,
Mijn liefde voor jou zal nooit verdwijnen.
En heb je het echt een keer zwaar,
Pak dan je poëziealbum erbij.
En lees wat ik je geschreven heb vandaag,
Ik weet zeker dat je er blij van wordt.
De mooiste zin op aarde,
Is Linda schat ik heb je lief.

Jouw papa

En daarmee sluit ik af… Vandaag een tweetalige MessyMommy, met een knipoog en een traan. Mijn pleidooi voor het dialect, hopelijk hebben jullie er wat aan!

Meer lezen over tweetalige opvoeding? Kijk dan hier!